---

GUIDE BUSH (ANA YATAKLAMA PENSİ) VE İÇ YAPILARI

Guide Bush elemanı, ana yataklama pensi, karbür yataklı pens, elmas yataklı pens gibi isimlerle de bilinir. Elmas yataklı pens (Guide Bush), CNC kayar otomat tezgahlarında yaygın olarak kullanılan bir bileşendir. Bu parça, işlenen parçanın hareketini kısıtlayarak daha yüksek hassasiyet ve yüzey kalitesi elde etmeyi mümkün kılar. Özellikle ince ve uzun parçaların işlenmesinde kritik bir rol oynar. Ayrıca, işlenen parçanın titreşimini azaltarak daha kaliteli işleme süreçlerine katkı sağlar.

Kullanılan kayar otomata uygun bir guide bush seçiminde birçok faktörün dikkate alınması gerekmektedir. Farklı ihtiyaçlara göre çok farklı guide bush seçenekleri bulunmaktadır.

Guide bush iş parçasını sürekli desteklemesi gereken bir elemandır. İş parçası guide bush tarafından çok fazla sıkılmamalı ve boşluklara da müsaade edilmemelidir. İş parçasının guide bush içinde kayarak hareket etmesi beklenir. Kayma nedeniyle meydana gelecek aşınma dikkate alınmalı ve işlenecek malzemeye uygun nitelikte guide bush tercih edilmelidir.

Ana yataklama pensi içine talaş kaçıp işlenecek malzemeye zarar verdiği durumda parçayı sıkıştırıp işlenen malzemeye ve guide bush'a zarar verebilir. Bundan dolayı guide bush üretilirken yan kesmeleri düz değilde S, W, Z şeklinde tasarlanıp üretilir. Aynı zamanda S sistemde parça üzerinde ezme meydana geldiğinde bunu zararı da telafi edebilir.

Guide Bush'un zamanla işlenecek malzemeye zarar vermemesi için kaplama işlemi yapılabilir. Bu kaplama işlemi parçanın hassasiyetinin yüksek olduğu (Robotik parçalar, Savunma sanayi parçaları, medikal parçalar vb.) durumlarda guide bush iç yüzeyine uygulanabilir.

Genel olarak Guide bushlar (ana yataklama pensi) çelik malzemeden imal edilirler. İş parçasının guide bush içerinde sürekli hareket etmesi nedeniyle guide bush’un iş parçası ile temas eden yüzeylerinde yüksek aşınma beklenir. Olası yüksek aşınmanın engellenmesi amacıyla aşınma direnci yüksek bir malzeme olan karbür (Tungsten karbür / Tungsten carbide) malzemeden bir yatak kullanılır. Üç parçalı bu karbür yatak guide bush ile kalıcı olarak birleştirilmiştir.

Guide bush iç yapısında bulunan bu karbür kısım iş parçası çapı ve istenen talaşlı imalat operasyonuna göre değişiklik gösterir. Guide bush içinde bulunan karbür kısmın uzunluğu standart guide bushlar için iş parçası çapına göre 13 mm ile 25 mm arasında değişir. Bununla birlikte farklı karbür boy seçenekleri de bulunmaktadır.

Standart karbürlü guide bush dışında karbürlü kısım uzatılmış bir tür (Extented carbide insert) daha bulunmaktadır. İş parçasının daha fazla desteklenmesi gerekiyor ise uzatılmış karbürlü guide bush tercih edilebilir.

Guide Bush (Ana Yataklama Pensi): İmalattan Endüstriye Uzanan Hassas Çözümler

Gelişmiş imalat süreçlerinde kullanılan birçok önemli bileşen arasında, özellikle talaşlı imalat endüstrisinde büyük bir rol oynayan "Guide Bush" veya diğer adıyla "Ana Yataklama Pensi" yer alır. Bu kritik parça, iş parçasının hassas bir şekilde yönlendirilmesini ve işlenmesini sağlamak için tasarlanmıştır. Bu makalede, SM Teknoloji'nin ürün kategorisi olan "Guide Bush" hakkında detaylı bilgiler bulacaksınız.

Guide Bush Nedir?

Guide Bush, CNC makinelerinde kullanılan bir parçadır ve genellikle kayar otomat tezgahlarında iş parçalarını konumlandırmak ve desteklemek için kullanılır. Bu, iş parçasının doğru bir şekilde işlenmesini ve istenen ölçülere uygunluğunu sağlar. Guide Bush'un ana işlevi, torna tezgahında hareket eden takıma iş parçasını hassas bir şekilde rehberlik etmektir.

Özellikler ve Avantajlar

SM Teknoloji'nin sunmuş olduğu Guide Bush ürünleri, endüstri standartlarına uygun olarak tasarlanmış ve üretilmiştir. Bu ürünlerin bazı önemli özellikleri şunlardır:

1. Yüksek Hassasiyet: Guide Bush, iş parçasını yüksek hassasiyetle konumlandırarak, istenilen toleranslarda işleme imkanı sağlar.
2. Dayanıklılık: Kaliteli malzemeler kullanılarak üretilen Guide Bush, uzun ömürlü ve dayanıklıdır.
3. Çeşitli Uygulama Alanları: SM Teknoloji'nin sunduğu Guide Bush ürünleri, farklı endüstriyel uygulamalara uygun çeşitli modelleri içerir.

Guide Bush ve Endüstri 4.0

Günümüzde, imalat endüstrisi hızla dijitalleşmekte ve Endüstri 4.0 prensipleri doğrultusunda gelişmektedir. SM Teknoloji'nin Guide Bush ürünleri, bu dönüşümde önemli bir rol oynayarak, otomasyon ve dijitalleşme süreçlerine entegre edilebilen özelliklere sahiptir.

Guide Bush Profil Şekilleri ve Slot Tasarımları

Guide bush’lar (Ana yataklama burcu) kayar otomatların en önemli parçalarından biridir. Guide bush’lar birçok ihtiyacı karşılayabilmek amacıyla farklı şekillerde üretilmektedir. Guide bushları profil şekli ve slot tasarımı açısından inceleyebiliriz. İlk olarak profil şekli ile başlayalım.

Kayar otomat aslında özelleştirmiş bir torna tezgahıdır. Sizlerin de bildiği gibi gerek torna tezgahında gerek kayar otomatlar da çok büyük sıklıkla silindirik iş parçaların işlenmektedir. Bu nedenle standart bir guide bush silindirik iş parçaların desteklenmesi için silindirik bir boşluğa ve sıkma işlemi için üç adet yarığa sahiptir.

Şekil 1. Tipik bir Guide bush [1]

Bununla birlikte farklı profillerde iş parçalarının da işlenmesi mümkündür. Karşımıza çıkabilecek profil türlerinin başında altıgen profil gelmektedir. Şekil 2’de Altıgen (Hexagon) iş parçaları için tasarlanmış bir guide bush görülmektedir.

Şekil 2. Altıgen (Hexagon) iş parçaları için tasarlanmış bir guide bush [1]

Altıgen (Hexagon) tasarıma sahip bir guide bush aslında standart tasarımlı silindirik bir guide bush’un aynısıdır. Standart bir guide bush gibi üç yarıklıdır ve karbür yatakları vardır. Sadece iş parçasının tutan kısmı altıgen tasarıma sahiptir. Böylelikle altıgen parçaları destekleyebilmektedir.

Silindirik ve altıgen iş parçaları kadar yaygın olmasa da kare iş parçaların işlenmesi gerekiyor ise kare iş parçalarını tutmak için kare profilli guide bushlar bulunmaktadır. Şekil 3’te görülen guide bush kare şeklinde bir oyuğa ve dört adet yarığa sahiptir.

Şekil 3. Kare (Square) iş parçaları için tasarlanmış bir guide bush [1]

Bazı özel durumlarda iş parçası şekli silindirik, altıgen veya kare dışında özel bir profiller sahip olabilir bu durumda guide bush üreten firmalar işlenecek iş parçası ölçülerine uygun guide bush tasarımı yapabilmektedir (Şekil 4).

Şekil 4. Özel profilli (Special profile) iş parçaları için tasarlanmış bir guide bush [1]

İkinci olarak slot tasarımından bahsedilebilir. Standart slot tasarımları düz bir hatta sahiptir. Talaşlı imalat esnasında meydana gelen farklı geometrilere sahip talaşların büyük kısmı tahliye olur iken bir kısmı bu düz hat guide bush un bu düz slotlarının arasına girerek guide bush un çalışmasını engelleyebilir. Şekil 5a’da bu yarık görülmektedir.

     

(a)

(b)

(c)

(d)

Şekil 5. Slot tasarımları [1]

Standart slot tasarımlarının bu eksikliğini gidermek için farklı slot tasarımları yapılmış ve talaşların guide bush içine girmesine engel olmak istenmiştir. Şekil 5b,5c ve 5d’de üç farklı slot tasarımı görülmektedir. Bu slot tasarımları sırası ile S-slot, W-slot ve Z-slot olarak isimlendirilmiştir. Bu isimlendirme slot yarığının şekline göre yapılmıştır. Bu üç tip slot tasarımı ile standart slot tasarımlarına göre toplam salgı miktarları azalmaktadır.  Bir diğer avantajı ise talaşların tahliyesi ise yüksek basınçlı sıvı kullanımına uygundur. İstenen talaşlı imalat operasyonuna göre en uygun slot tasarımı tercih edilebilir.

Sonuç olarak

SM Teknoloji'nin Guide Bush ürün kategorisi, endüstriyel uygulamalarda güvenilirlik ve yüksek performans arayan müşterilere yöneliktir. Guide Bush'un kullanımı, imalat süreçlerini daha verimli ve hassas hale getirirken, SM Teknoloji'nin sunduğu çeşitli modeller ve teknolojik özellikler, müşteri ihtiyaçlarına uygun çözümler sunmaktadır.

Bu makale, SM Teknoloji'nin "Guide Bush (Ana Yataklama Pensi)" kategorisine genel bir bakış sunmaktadır. Daha fazla teknik detay ve ürün çeşitliliği için SM Teknoloji'nin resmi web sitesini ziyaret edebilirsiniz.

[1] İnternet, https://www.schlenker-spannwerkzeuge.de/en/adjustable-guide-bushes/#shapes,  Erişim tarihi 24.11.2023

d	Shaft-Ø
A	Head-Ø
L	Total length
K	Taper angle
G	Thread
F	Shape

KOD1	KOD2	d	A	D1	L	K	G	○	⎔	□
KOD	MODEL	d	D	D1	L	K	G	○	⎔	□
F 351	B 201/ 265.001	9	13		50	30	M8*0,6	5	4.5	2.5
F 351	51.001 / J3	9	12.5		44	16	M8*0,75	5	4.5	3
F 352	5,001	11	15		50	30	M10*0,6	7.5	6	4
F 352	498,001	11	14.5		53	16	M10*0,8	7.5	6	5
F 3001	3.001 / J4	11	14.5		53	16	M10*0,75	7.5	-	-
F 103	B 211	12	16		50	30	M12*1	8	6.5	5.5
T 340	113.001 / B300	13	16		41.5	15	M12,5*0,75	8	7	5
T 330	11,001	14	18		64	16	M13*0,75	8	7	5.5
I 353	8.001 / J6R	16	19.5		59	16	M14*1	12	9	7.5
F 853	166.001 / B 212 A	18	22		59	30	M16*1	13	11	9
F 104	B 206	20	24		55	30	M20*1	13	11	9
T 221	450.001 / B301	21	24		57.5	12	M18*1	15	12	10
I 354	13.001 / J7A	22	29		68	16	M19*1	16	14	11
F 391	39.001 / J7AR	22	29		68	16	M22*1	18	15	13
F 605	61.002 / B 238	24	29.5		61	30	M24*1	18	14	11
TD 26	99,001	26	29		77	16	M25*1	20	-	-
T 223	22.001 / B 261	28	34		82	16	M25*1	21	18	15
T 223 S		28	34		82	16	M27*1	23	-	-
F 357	18.001 / B 260	28	38		81	30	M25*1	21	18	15
F 355	282.001 / B 214	32	39		71	30	M32*1	22	19	15
T 227	451.001 / B 227	34	41		87.5	10	M34*1	26	22	18
F 854	172.001 B 207 A	40	48		72	30	M36*1	26	22	20
F 105	61.001 / B 207	40	48		71	30	M40*1	30	26	20
T 229	28.001 / J9	42	49		82	16	M40*1	32	27	22
T 229 S		42	49		82	16	M42*1	36	-	-
T 245	B 250	45	52		82	16	M42*1	35	26	20
T 246	467.001 / B 246	46	53		92	16	M45*1	38	26	20
T 248	464,001	48	54		82	16	M46*1	38	26	20
T 249	B 240 / 496.001	48	54		81	10	M46*1	38	26	20